Danuta Karsten stworzyła w Warszawie niezwykle spektakularną instalację w Wolskich Rotundach, na terenie byłej gazowni, zatytułowaną „Stałość w ulotności”.
Danuta Karsten to artystka polsko-niemiecka, urodziła się w roku 1963 w Małej Słońcy (okolice Gdańska), dziś mieszka i tworzy w Zagłębiu Ruhry. Z wykształcenia rzeźbiarka, jej domeną i swoistą specjalizacją są instalacje site specific, aranżujące wybrane przestrzenie, przeformułowujące je. Stara gazownia jest kolejną destynacją artystki, obiekt gości instalację zarazem monumentalną – wyraża to gabaryt formy, jak i delikatną – poprzez ulotność tworzywa. Wystawę będzie można oglądać od 20 września:
OTWARCIE WYSTAWY: Niedziela 20.09 br.
GODZINY ZWIEDZANIA: codziennie od 10.00 – do zmierzchu
BILETY: 6 zł/osobę – dostępne na miejscu w kasie (dzieci do lat 6 oraz osoby powyżej 70 lat bezpłatnie)
UWAGA: od niedzieli do wtorku płatność za bilety tylko gotówką. Możliwość płatności kartą będzie dostępna od środy 23.09 br.
Materiały, które wykorzystuje do pracy, mają pierwotnie charakter użytkowy, nie są typowym materiałem plastycznym. Specyficzna modyfikacja i nadanie formy tworzywom pozwala na opanowanie dużych przestrzeni, na rozszerzenie znaczeń miejsca, zmultiplikowaniu konotacji i interpretacji. Lokalizacja, architektura i przebieg światła odgrywają integralną rolę w projektowanym przestrzennym dziele. Rzeźby malowane w przestrzeni są zazwyczaj wielowymiarowe, ale nigdy przytłaczające. Obezwładnienie odbywa się subtelnie.
- Miejsce
Danuta Karsten w stolicy Polski pracowała z obiektem starej gazowni. To znane mieszkańcom Warszawy Wolskie Rotundy. Spory obiekt został opanowany planem rzeźby zrobionej z powietrza.
Wolskie Rotundy zbudowano w latach 1888-1912. Zwane warszawskim Koloseum, najbardziej charakterystyczny element krajobrazu Woli. Okrągłe obudowy na zbiorniki gazu znajdują się na tyłach gazowni. Rotundy posiadają ciekawą dekorację neoromańską. W latach 70. XX wieku zaprzestano produkcji i składowania gazu. Bez tej funkcji obiekt wydaje się wolnostojącą skorupką.
Architektura budynku jest mocna, charakterystyczna. Gazowe zbiorniki znajdowały się za strukturą ceglanej fasady. Jest ona wręcz ażurowa – ma niezliczone otwory na okna. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków.
Owe ceglane kolosy zachwyciły artystkę perfekcyjną cylindryczną formą i monumentalną architekturą. Odkryła Wolskie Rotundy latem roku 2019; zafascynowała się nimi niemal natychmiast i zrodził się w niej pomysł stworzenia instalacji w pustej przestrzeni budowli.
Projekt zakładał napełnienie tej imponującej architektury własnym wydechem oraz wydechem warszawiaków zamkniętych w rękawach z folii:
„Linie z rękawów będą dzięki termice rotundy cały czas się poruszały, będą reagowały na każdy podmuch wiatru, na temperaturę, na ciśnienie atmosferyczne, a światło dopełni swoim różnorodnym obliczem instalację”.
To pierwsza taka inicjatywa na terenie Wolskich Rotund. Wernisaż będzie datą pierwszego udostępnienia obiektu do zwiedzania.
- Dzieło
Przy pomocy licznych wolontariuszy Danuta Karsten zrealizowała swoje dzieło w ciągu dwóch tygodni w lipcu 2020. Składa się ono z 240 przezroczystych plastikowych rękawów o długości 104 metrów każdy i średnicy ok. 3,5 cm. Rękawy są zawieszone w przestrzeni pomieszczenia i zostały wypełnione wydychanym powietrzem.
Tworzą spójną instalację, kontur stereometrycznej formy. Ścięty stożek, narysowany powietrznymi rękawami, wyznacza zarówno środek instalacji, jak i rotundy.
Instalacja wypełnia całe wnętrze budowli, od jej kopuły po obniżoną podłogę.
Wymiary tego związanego ściśle z miejscem dzieła są zdefiniowane przez przemysłową architekturę, a ingerencja artystyczna i jej unikalna forma odkrywają niespodziewane cechy historycznej przestrzeni miejsca.
Prezentowana instalacja jest pracą doktorską artystki. Przewód doktorski został otwarty na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 2019 roku. Od stycznia 2020 r. artystka rozpoczęła projektowanie dzieła. Bada uchwycenie efemeryczności miejsc przez krótkie jej materializowanie na przykładzie zrealizowanych instalacji, będącymi w relacji ze wspomnieniami miejsc oraz reakcjami własnymi i publiczności.
- Efekt/ działanie
Dzieło sprawia wrażenie delikatnej i kruchej materii, stworzone jest z pracy oddechu. Jest jednocześnie ogromne, przepastne, o skrupulatnie matematycznie wyliczonej objętości.
Przezroczyste rękawy kreślą pustą przestrzeń niczym linie rysunku, wypełniając ją bardziej asocjacyjnie niż fizycznie. Praca jest dosadna i zwiewna zarazem. Mimo swojej ścisłej geometrycznej, uporządkowanej postaci dzieło wywołuje niezwykłe wrażenie żywotności. Nawet najdrobniejszy powiew powietrza wprawia je w lekki ruch, wywołuje ciche dźwięki.
Sztuce wyznaczone zostało miejsce w pełnej napięcia relacji dawne – współczesne. A praca działa i reaguje żywo względem historyczno-statycznej formy budowli.
Artystka zachowała swój charakter pisma, kreując format instalacji. Wpisała swoje nowe dzieło w zastany obiekt, ustaliła nowe konotacje. Rzeźba niebywale konturuje oraz wyraźnie centruje zawartość rotującej przestrzeni. A budowla nadal zachowuje organiczny urok, jej charakter jedynie przeformułował się. Istotą pracy jest ruch przestrzeni, integracja fizycznych form z obiektem. Obecność minimalnej ilości materii prowokuje zmultiplikowany efekt przestrzenny.
Pory roku i dnia określają wygląd miejsca. Rotunda jest utkana z szeregów miejsc po oknach. Światło przez nie wpadające bezpośrednio decyduje o obliczu tak zaprojektowanej przestrzeni. Światło dla widza staje się bezpośrednio doświadczalnym zdarzeniem. Przestrzeń i czas zlewają się w jedno w ciągłej, zmiennej grze światła. Przestrzeń oddycha zgodnie z relacją, jaką cielesność patrzącego przybiera wobec całości imponującej bryły pomieszczenia.
Ingerencja Danuty Karsten tworzy w obiekcie nową aurę, nowe „tutaj i teraz”. Przemysłowa katedra zmienia się w przestrzeń prawdziwie sakralną. Wzniosłość nabiera konkretnej formy, która wykracza poza własną swoistość. Absolutne skupienie pokonuje rozproszenie – jasność pokonuje ciemność.
Danuta Karsten stworzyła obezwładniające dzieło, zapierające dech w tym warsztacie pracy twórczej na Woli.
- Dane
Danuta Karsten
„Stałość w ulotności”, 2020
240 przezroczystych rękawów z tworzywa sztucznego wypełnionych powietrzem
Wymiary: Ø 52m × wys. 52 m
Wolskie Rotundy, Warszawa
ul. Prądzyńskiego
Warszawa – Wola
